Monday, April 8, 2019

De klik verklaard

Duet, Rika Ponnet 5/4/2019

Waarom raak je tegen sommige mensen nooit uitgepraat en heb je tegen anderen amper iets te zeggen? Niets valt moeilijker uit te leggen dan waarom het precies klikt met iemand. "Het non-verbale gidst ons als een gps naar gelijkgestemde zielen." 

Ook gepubliceerd door Melissa Janssens voor Weekend Knack


Van Cupido met zijn pijl en boog tot de ondoorgrondelijke wegen van ‘het lot'. Allemaal zijn het ijdele pogingen om te begrijpen waarom we vallen voor wie we vallen. Waarom voelt het gezelschap van de een als een warm dekentje en schuif je bij de ander ongemakkelijk op je stoel? De essentie ligt in het veilige en vertrouwde gevoel dat de ander bij je opwekt.

Relatiedeskundige Rika Ponnet verdiept zich al jaren in het thema hechting. In haar laatste nieuwe boek Alleen met jou spreekt ze bij een klik over ‘contactchoreografie'. "In een goed lopend eerste contact stemmen we meteen ook onze non-verbale communicatie op de ander af", vertelt ze. Want hoe we iets zeggen blijkt belangrijker dan wát we zeggen. Zeventig procent van onze communicatie verloopt namelijk via woordeloze signalen: intonatie, oogcontact, handgebaren, lichaamshouding en gezichtsuitdrukkingen. "Als je die als emotioneel veilig ervaart, heb je het gevoel dat je jezelf kunt zijn bij hem of haar. Na zo'n eerste ontmoeting zeggen we dan ook vaak: ‘Het voelt alsof ik die persoon al lang ken.' Dat is omdat we bij de ander dingen herkennen die sinds jaar en dag ook deel zijn van onszelf."

Net je moeder 
Onze non-verbale fundamenten zijn ingebed in onze persoonlijkheid. Erover reflecteren lukt amper, net als die gedragingen actief te sturen of aan te passen. Anderen zien ze wel bij ons. "Als we ruziemaken, lijk je wel je moeder." Of: "Je lacht net als je zus." Wie voor je zorgt of samen met je opgroeit, bezit veel dezelfde non-verbale fundamenten en communiceert met zijn of haar lichaam net zoals jij dat doet. Broers en zussen bewegen, fronsen en wandelen vaak op dezelfde manier. "De mensen met wie je ‘klikt', vertonen gelijkenissen met jouw non-verbale taal", weet Ponnet. "Bij een eerste ontmoeting ervaren mensen soms al die harmonie. Dat wordt nog duidelijker wanneer een relatie vordert. Samen wandelen, knuffelen, vrijen... het lijkt alsof alles vanzelf gaat."

Voelen we ons goed bij iemand, dan spiegelen we in een gesprek vanuit ons empathisch afstemmingsvermogen ook onbewust elkaars lichaamstaal. Die spiegelneuronen wekken eveneens een gevoel van connectie op. Dat de hersenen veel prijsgeven over een klik, bleek vorig jaar nog uit wetenschappelijk onderzoek van de Universiteit van Dartmouth. Ze ontdekten dat het brein van goede vrienden gelijkaardig reageert. Wanneer ze videobeelden te zien kregen, lichtten bij vrienden dezelfde hersenkwabben op, in gebieden die samenhangen met oordelen, belangstelling, motivatie. Daardoor konden de onderzoekers via MRI mensen aan elkaar linken.

In Alleen met jou lezen we dat de mens eenvoudig gezegd twee geheugens heeft. Het expliciete geheugen is wat wij in de volksmond ‘het geheugen' noemen en waar wij herinneringen uit plukken. Het impliciete geheugen is al in de baarmoeder actief en hangt vooral samen met ons gevoel rond vertrouwdheid en veiligheid. De omgeving waarin je opgroeide vormt de onderstroom van onze non- verbale taal. Wat voor jou fijn aanvoelt, heeft onlosmakelijk te maken met je hechtingsgeschiedenis.

Op zoek naar verbondenheid 
We komen allemaal uit andere gezinnen en toch zijn sommige mensen afgestemd op dezelfde frequentie. "Dat is te verklaren door de basishechtingsnoden", zegt Ponnet, die in haar expertise graag teruggrijpt naar het werk van John Bowlby. De Britse kinderpsychiater toonde aan de hand van observatie en onderzoek aan dat je allereerste relaties, met je ouders of andere zorgfiguren, in sterke mate je verdere ontwikkeling beïnvloeden en latere vriendschappen en romances kleuren. "Allemaal zijn we op zoek naar verbondenheid, erkenning en bevestiging, en de vrijheid en ruimte om onszelf te mogen zijn. Deze basishechtingsbehoeften zijn altijd opnieuw te herleiden tot de vraag: ben jij er voor mij? Of: erken je mij zoals ik ben en mag ik mezelf zijn? Niemand krijgt de perfecte opvoeding en altijd zal er ergens een tekort zijn. Velen hebben het gevoel dat hun ouders er niet altijd voor hen waren, of te dicht op hun vel zaten. Deze ervaringen uit onze jeugd geven ons mee vorm en bepalen zelfs hoe we ons gedragen in liefdesrelaties. Al in het begin van een relatie neemt iedereen een positie in die comfortabel aanvoelt. Is je nood aan vrijheid groot, dan gedraag je je doorgaans eerder vermijdend. Als je net iets meer behoefte hebt aan verbondenheid, dan kun je eerder angstig gedrag vertonen. De mate waarin deze noden komen bovendrijven wisselt en kan ook veranderen naargelang het karakter van je partner."

(...)

Verder lezen op de blog van Duet.



No comments:

Post a Comment