Bindingswijsheid

 Op een dating site maar ook in babbels met daters of aan de toog met relatiezoekers gaat het nog vaak over bindingsangst. En eerlijk, ik worstel met het gevoel dat ik het met al die meningen over en verklaringen van angst stilaan heb gehad als het gaat om relaties tussen volwassenen.

Angst is een hevige emotie. Ze gaat gepaard met opvallende verschijnselen zoals verhoogde hartslag en bloeddruk, hartkloppingen, duizeligheid, droge mond, pijn in de borst, misselijkheid, kortademigheid en hoofdpijn of verder ook een bleke gelaatskleur, zweten, een verhoogde productie van adrenaline in het bloed, en stoornissen in de spijsvertering of zelfs hyperventilatie. Angst is een voorgeprogrammeerd mechanisme in ons brein dat ons in levensbedreigende situaties voorbereidt om te vluchten, aan te vallen of stokstijf te blijven staan. In een relatiecontext spreken over angst lijkt me dan ook een massieve overdrijving.

Bindingsangst bestaat op zichzelf niet, enkel in onze gedachten. Onze amygdala, een hersenkern die een essentiële rol speelt in het reguleren van emoties, herbergt geen specifieke neuronen die coderen voor angst als we potentiële partners ontmoeten. Wel zet ze een aantal onder ons aan tot voorzichtigheid, aarzeling, terughoudendheid of zelf kantklare weigering om in een duurzame, bindende, exclusieve relatievorm te stappen. En dit fenomeen hebben we een naam gegeven, namelijk ‘bindingsangst’. 

Maar de werkelijkheid toont geen angst. Concreet zien we dat Jozef graag in gezelschap vertoeft van Maria en omgekeerd. We zien dat ze lief en attent zijn voor elkaar en van alles en nog wat samen (willen) doen. Wat we zien en horen streelt onze zintuigen. En toch gaan we daar een etiket op plakken op basis van wat die twee niet doen. Ze gaan namelijk niet samenwonen of niet trouwen of zich niet engageren in een nieuw samengesteld gezinnetje. 

Ons genadeloos oordeel is dan dat ze zich niet smijten of er niet voor gaan omwille van angsten, aangestoken door de tijdsgeest of door wat in de vagevuurafdeling van hun rugzak opgeslagen ligt. Ook de betrokkenen zelf gaan zich daardoor ongemakkelijk voelen, wegens niet normaal: help, ik heb een stoornis! Ik zelf denk dan vaak: ‘Laat ons daarmee ophouden en de hemelafdeling van onze rugzak breed openstellen voor mensen, contacten, relatievormen (zie verder) die het feestje op gang houden om er ten volle van te genieten.

Tenslotte. Zich als partners binden heeft evolutionair zeker zijn nut gehad. Maar anno 2020 zijn de overlevings- en leefcondities sterk geëvolueerd. Het hoeft niet zonodig. Verschillende vormen van samenleven of types van partnerrelaties zijn mogelijk geworden. Hoera, we kunnen nu kiezen! Zowaar een puur godengeschenk dat helaas nog niet door iedereen warm omarmd wordt. En dat we als volgroeide mensen op het kruispunt van mogelijkheden soms aarzelen, of voorzichtigheid aan de dag leggen of één specifieke afslag niet nemen, kan ik enkel maar ervaren als ‘wijsheid’. Bindingswijsheid in plaats van bindingsangst: ik wens het alle relatiezoekers toe.

Een bijdrage van FreeEnjoy