Het is velen onder ons al overkomen. Een emotionele scheiding of een hartverscheurend verlies van de partner door overlijden. We slepen dit maanden of zelfs jaren met ons mee. In gesprekken merken goedluisterende potentiële partners dit op en haken dan meestal af. We zouden dan nog niet klaar zijn voor een nieuwe relatie.
Ik heb dit lang een aannemelijke conclusie gevonden. Tot ik er zelf mee geconfronteerd werd. Tijdens eerste dates deed ik dan bewust inspanningen om wat gebeurd was of tenminste de herinneringen eraan niet aan bod te laten komen. Maar hoe meer ik hiervoor mijn best deed, hoe vaker het mij niet lukte, waarvoor ik mezelf achteraf ook nog verwijten maakte.
Ik weet natuurlijk dat emoties zich heel moeilijk opzij laten zetten. De conclusie zou dan kunnen zijn dat ik dan maar lang genoeg moeten wachten tot ze vanzelf gaan liggen of uitdoven. Tot ik me zogezegd vrij voel om een nieuwe relatie aan te gaan. Maar een babbel met een date – nu al een tijdje geleden – opende voor mij andere ervaringen of inzichten. Zij had mijn profiel op deze site (uiteraard) gelezen en begon haast onmiddellijk zelf het gesprek over de dramatische gebeurtenis in mijn leven.
Ik ging aanvankelijk op de rem staan vanuit de overtuiging dat ik om de al genoemde redenen dat best niet deed. Maar ik gaf schoorvoetend toch toe. Ik merkte dat ze respectvol luisterde zonder dan meteen zelf te beginnen over haar geschiedenis of pijnlijke ervaringen. Het effect ervan op mij was dan dat mijn drang om stil te staan bij het overlijden van mijn partner verbazend snel afnam. Ik voelde openheid groeien om naar haar te luisteren en niet gestoord door eigen emoties spontaan interesse te tonen voor haar.
Een wonderbaarlijke ervaring? Voor wie dit aan den lijve ondervindt, allicht wel. Maar het mechanisme is in de gedragswetenschap bekend. Wegner, een Amerikaans sociaal psycholoog, gaf er een naam aan, namelijk ironisch mentale processen. Hij ontdekte dat als we focussen op een gedachte of herinnering, om ze uit ons bewustzijn te verbannen, we precies daardoor ze moeilijker uit ons hoofd gezet krijgen. Daarentegen als we ze toelaten, bijvoorbeeld omdat onze date daar ruimte voor creëert, dan schuifelen ze als vanzelf weg uit onze aandacht en komt er mentale ruimte vrij om te luisteren.
Persoonlijk vind ik dit een optimistisch verhaal dat een ander licht werpt op de verwerking van dramatisch gebeurtenissen en het aanknopen van nieuwe relaties. De boodschap is eigenlijk: accepteer de herinneringen en de emoties die er gepaard mee gaan, in plaats van ze weg te moffelen of af te blokken of te verdringen. Laat ze in de eerste plaats zelf toe en ga op pad met mensen die jouw geschiedenis oordeelloos accepteren. Precies daardoor verdwijnen herinneringen aan traumatische ervaringen uit jouw aandachtsveld en groeit er openheid naar anderen toe zonder jezelf geweld aan te doen. In deze context is een niet onbelangrijk neveneffect dat je jezelf dan veel vlugger klaar voelt voor een nieuwe relatie. Wonden hoeven dan niet door tijd geheeld te worden. Dit helingsproces heb je zelf, samen met een partner die dit begrijpt, in handen.
No comments:
Post a Comment